Załącznik Nr 1
do Uchwały Rady Gminy w Sułoszowa nr IX/76/2019
z dnia 28 czerwca 2019 r.
.
Gminny Program Wspierania Rodziny
na lata 2019-2021
GMINA SUŁOSZOWA
SPIS TREŚCI:
Wprowadzenie......................................................................................................................3
Diagnoza demograficzna w Gminie Sułoszowa………….............................................5
Diagnoza społeczna w Gminie Sułoszowa ……………………………………………6
Analiza SWOT ......................................................................................................................10
Odbiorcy programu…………………………………………………………………….....11
Cele Gminnego Programu Wspierania Rodziny…………………………..…………12
Zasoby……………………………………………………………………………………...14
Realizatorzy programu……………………………………………………..……………..15
Źródło finansowania…………………………………………………….………………..16
Zakładane efekty realizacji programu……………………………...…………………...16
Monitoring i ewaluacja programu……………………………………………………….16
Podsumowanie…………………………………………………………………………...17
WPROWADZENIE
Niniejszy Program jest kontynuacją programu wspierania rodziny realizowanego
w Gminie Sułoszowa od 2016r.
Podstawowym założeniem Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2019-
2021 jest utworzenie spójnego systemu wsparcia dzieci i rodzin przeżywających trudności
w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, w celu przywrócenia im zdolności do
wypełniania tych funkcji, poprzez pracę z rodziną oraz zapewnienie pomocy w opiece
i wychowaniu dzieci. Realizowane w ramach programu zadania koncentrować będą się nie
tylko na dziecku, ale na całej rodzinie, również w sytuacjach, gdy dziecko umieszczone
zostanie poza rodziną biologiczną, w celu odzyskania przez nią funkcji opiekuńczych.
Osłabienie rodziny zarówno w sferze materialno-bytowej, jak i w sferze więzi rodzinnych wymaga podjęcia stosownych kroków ze strony państwa, aby zrehabilitować, przywrócić zdolność do prawidłowego funkcjonowania rodziny w społeczeństwie. Wszelkie działania podejmowane na rzecz dobra dziecka i jego rodziny powinny być spójne i zgodne z potrzebami osób.W związku z tym Gmina od lat prowadzi działania pomocowe dla rodzin z dysfunkcjami. Rosnące zagrożenia wywierają jednak potrzebę tworzenia programu wspierania rodziny, która to stanowi podstawowe środowisko życia i wychowania młodego pokolenia.Zgodnie z art. 176 pkt. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1111) ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej do zadań własnych gminy należy m.in. opracowanie i realizacja trzyletniego gminnego programu wspierania rodziny.
W świetle założeń ustawy pomoc dziecku i jego rodzinie powinna mieć charakter interdyscyplinarny i być udzielana przez właściwych specjalistów w ramach zintegrowanego lokalnego systemu. Ważne jest, by działania i decyzje względem rodziny były podejmowane przy współpracy wyspecjalizowanych instytucji (pomoc społeczna, szkoła, sąd, służba zdrowia, policja).
Program powstał w oparciu o diagnozę problemów rodzin z terenu gminy Sułoszowa, przeżywających trudności opiekuńcze i wychowawcze. Diagnoza opracowana była
m.in. na podstawie danych pochodzących ze źródeł: GOPS w Sułoszowej, CUS w Sułoszowej, PCPR w Krakowie, Szkół Podstawowych z terenu Gminy Sułoszowa, Centrum Kultury w Sułoszowej,Parafii Rzymsko-Katolickich w Sułoszowej i Ojcowie – Grodzisku, Zgromadzenia Sióstr Kanoniczek Ducha Świętego de Saxia w Sułoszowej
Zapisy Programu są spójne z aktami ustawodawstwa krajowego i lokalnego, takimi
jak:
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
2. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
(Dz.U. z 2019r. poz. 1111)
3. Ustawa z dnia 4 listopada 2016r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”
(Dz.U. z 2019r. poz. 473)
4. Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2018r. poz. 1508
z późn. zm.)
5. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z
2015r. poz. 1390 z późn.zm.)
6. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz.U. z 2018r. poz. 2137 z późn.zm.)
7. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2019r. poz. 852
z późn.zm.)
8.Ustawa z dnia 11 lutego 2016r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci (Dz.U. z
2018r., poz. 2134)
9.Ustawa z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2018. poz.
2220 z późn.zm.)
10. Ustawa z dnia 7 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionych do alimentów (Dz.
U. z 2019r. poz. 670 z późn. zm.)
11. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018r. w sprawie szczegółowych
warunków realizacji rządowego programu „Dobry Start 300+” (Dz.U z 2018r., poz.
1061)
13. Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Sułoszowa na lata 2014-2020 przyjęta Uchwałą n XXXI/249/2013 Rady Gminy Sułoszowa z dnia 23 grudnia 2013r.
14. Ustawa z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin za życiem” (Dz.U. z 2019 r. poz. 473)
15. Ustawa z dnia 5 grudnia 2014r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. z 2017 r. poz. 1832 z późn. zm.)
16. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. (Dz. U. z 2018r.poz. 1457 z późn. zm.)
17. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1510 z późn zm)
18. Uchwała nr 140 Rady Ministrów z dnia 14 października 2018r. w sprawie ustanowienia wieloletniego rządowego programu „Posiłek w szkole i domu” na lata 2019-2023 (MP z 2018r. poz. 1007)
19. Ustawa z dnia 8 marca 1990 o Samorządzie Gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506 )
Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej do zadań własnych
gminy należy:
1) opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny;
2) tworzenie możliwości podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny;
3) tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia
dziennego, oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo –
wychowawczych;
a) zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz
dostępu do specjalistycznego poradnictwa,
b) organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających,
c) prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz prowadzenie w nich miejsc dla dzieci;
4) finansowanie:
a)(uchylona)
b)podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny,
c) kosztów związanych z udzieleniem pomocy, o której mowa w art. 29 ust. 2 ponoszonych przez rodziny wspierające;
5) współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka,
placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub
interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym;
6) sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finansowych z zakresu wspierania rodziny oraz
przekazywania ich właściwemu wojewodzie;
7) prowadzeni monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub
przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych na terenie
gminy;
8) (uchylony)
DIAGNOZA DEMOGRAFICZNA W GMINIE SUŁOSZOWA
Gmina Sułoszowa położona jest w północno-zachodniej części województwa małopolskiego. Mieści się w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim. W skład gminy wchodzą trzy miejscowości: Sułoszowa, Wielmoża, Wola Kalinowska.
Wieś Sułoszowa należy do najdłuższych Polsce ulicówek, ciągnie się bowiem na przestrzeni około 9 km. Część Gminy obejmuje Ojcowski Park Narodowy.
Liczba ludności na dzień 31.12.2018r. wynosi 5.826 osoby, w tym 50% stanowiły kobiety i równocześnie 50% mężczyźni.
Analiza liczby mieszkańców gminy wskazuje, iż ludność dzieli się na połowę pod względem płci.
Na dzień 31.12.2018 r. struktura ludności gminy przedstawiała się następująco: osoby w wieku przedprodukcyjnym stanowiły 20,19%, osoby w wieku produkcyjnym stanowiły 59,61%, osoby w wieku poprodukcyjnym stanowiły 20,20%.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Ewidencji Ludności Urzędu Gminy Sułoszowa na dzień 31.03.2019 r.
DIAGNOZA SPOŁECZNA W GMINIE SUŁOSZOWA
Do określenia zadań Gminnego Programu Wspierania Rodziny niezbędna jest analiza danych o osobach i rodzinach z terenu gminy objętych wsparciem m.in. Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sułoszowej.
W 2018 roku ze świadczeń pomocy społecznej skorzystało ogółem 138 rodzin.
Tab. 1 Powody trudnej sytuacji życiowej
L.p |
Wyszczególnienie |
Liczba rodzin |
1. |
UBÓSTWO |
32 |
2. |
SIEROCTWO |
0 |
3. |
BEZDOMNOŚĆ |
0 |
4. |
POTRZEBA OCHRONY MACIERZYŃSTWA |
32 |
4a. |
WTYM: WIELODZIETNOŚĆ |
18 |
5. |
BEZROBOCIE |
19 |
6. |
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ |
35 |
7. |
DŁUGOTRWAŁA CHOROBA |
42 |
8. |
BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH I PROWADZENIA GOSPODARSTWA DOMOWEGO
|
32 |
8a |
W TYM: RODZINY NIEPEŁNE |
5 |
8b. |
RODZINY WIELODZIETNE |
3 |
9. |
PRZEMOC W RODZINIE: |
3 |
10. |
ALKOHOLIZM |
15 |
12. |
NARKOMANIA |
0 |
13. |
TRUDNOŚCI W PRZYSTOSOWANIU DO ŻYCIA PO WYJŚCIUZ ZAKŁADU KARNEGO |
4 |
14. |
ZDARZENIE LOSOWE |
2 |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GOPS w Sułoszowej (sprawozdanie: MPiPS-03 za I-XII 2018 r.).
Powyższe dane wskazują, że problemy zdrowotne: długotrwała choroba, niepełnosprawność są czynnikami dominującym w strukturze udzielania pomocy, kolejnymi powodami są: ubóstwo, potrzeba ochrony macierzyństwa, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego.
Z danych Powiatowego Urzędu Pracy w Krakowie wynika, że w roku 2018 zarejestrowało się 131 osób bezrobotnych – 38 kobiet i 93 mężczyzn, 15 osób posiadało prawo do zasiłku dla bezrobotnych.
Większość mieszkańców prowadzi małe, nie wyspecjalizowane gospodarstwa rolne, jest płatnikami KRUS. Zdarza się często, że rolnicy mają zadłużone gospodarstwa w KRUS, nie są w stanie poradzić sobie z narastającymi opłatami i kosztami utrzymania.
Źródło: dane pozyskane z UPPK za 2018 r, dane własne GOPS w Sułoszowej).
Tab. 2 Formy udzielanej pomocy w roku 2018 dla rodzin z dziećmi
L.p |
Wyszczególnienie |
Liczba rodzin*/ Liczba osób |
1. |
POMOC MATERIALNA DLA UCZNIÓW O CHARAKTERZE SOCJALNYM |
47 |
2. |
POMOC MATERIALNA DLA UCZNIÓW O CHARAKTERZE MOTYWACYJNYM |
53 |
2. |
POSIŁKI DLA DZIECI W SZKOLE |
56 |
3. |
POSIŁKI DLA DZIECI W SZKOLE WSKAZANYCH PRZEZ DYREKTORÓW SZKÓŁ |
11 |
4. |
ŚWIACZENIA WYCHOWAWCZE |
454* |
5. |
ZASIŁKI RODZINNE |
305* |
6. |
DODATKI DO ZASIŁKÓW RODZINNYCH |
254* |
7. |
JEDNORAZOWA ZAPOMOGA Z TYT. URODZENIA DZIECKA |
63*
|
8. |
DOBRY START |
489* |
9. |
ŚWIADCZENIA Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO |
10* |
10. |
POMOC PSYCHOLOGICZNA |
1* |
11. |
KARTY DUŻEJ RODZINY |
54 |
12. |
POMOC ŻYWNOŚCIOWA W RAMACH PROGRAMU POPŻPODPROGRAM 2018 |
9* 44 |
13. |
ORGANIZACJA LETNIEGO WYPOCZYNKU DLA DZIECI I MŁODZIEŻY |
3 |
14. |
RELIZACJA PROJEKTU pn. „SZANSA NA ROZWÓJ W GMINIE SUŁOSZOWA” |
22 osoby w tym 8 dzieci |
15. |
PONOSZENIE KOSZTÓW UTRZYMANIA DZIECKA W RODZINIE ZASTĘPCZEJ |
1* |
Źródło: dane własne GOPS w Sułoszowej oraz dane pozyskane z CUW w Sułoszowej za 2018r.
Z danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Krakowie wynika, iż na koniecroku 2018liczba rodzin zastępczych w Gminie Sułoszowa wyniosła: 4, w tym liczba rodzin zastępczych niezawodowych: 1, liczba rodzin zastępczych zawodowych 3.
Liczba dzieci przebywających w rodzinnej pieczy zastępczej z terenu Gminy Sułoszowa: 1, w tym liczba dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych niezawodowych: 1.
Liczba dzieci pochodzących z terenu innych gmin/powiatów przebywających na terenie Gminy Sułoszowa w rodzinach zastępczych zawodowych: 8.
Źródło: dane liczbowe pozyskane z PCPR w Krakowie za 2018 r.
Na terenie Gminy Sułoszowa działa 4 szkoły podstawowe i 2 przedszkola.
Placówki oświatowe w ramach swojej działalności w zakresie poprawy sytuacji dzieci i młodzieży w środowisku lokalnym realizują szereg działań edukacyjnych, wychowawczych, profilaktycznych, uzupełniających brakującą wiedzę a także prowadzą działania rozwijające zdolności i zainteresowania uczniów. Realizowane są: projekty, warsztaty, festyny, wycieczki; prowadzone akcje: ekologiczne, charytatywne, promujące zdrowie.
Uczniowie szkół objęci są pomocą pedagoga szkolnego. Do zadań pedagoga szkolnego należą w szczególności: zadania ogólnowychowawcze, diagnostyczne, wychowawcze i profilaktyczne, organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno – pedagogicznej dla uczniów, rodziców, nauczycieli, organizowanie opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, współpraca z instytucjami i organizacjami.
Liczba dzieci i uczniów uczęszczających do placówek oświatowych Gminy Sułoszowa w roku 2018 wynosiła 699, w tym uczniów szkół: 494, dzieci przedszkolnych: 175, dzieci klasy”0”: 30.
Źródło: dane własne GOPS w Sułoszowej,dane pozyskane od dyrektorów szkół orazz Centrum Usług Wspólnych w Sułoszowej za rok 2018.
Na terenie Gminy Sułoszowa funkcjonują placówki kulturalne, skupiające zarówno młodzież jak i dorosłych: Koła Gospodyń Wiejskich, Ochotnicza Straż Pożarna, Centrum Kultury w Sułoszowej z Filią w Wielmoży oraz Biblioteka.
Zadaniem Centrum Kultury jest pobudzanie i rozwijanie zdolności artystycznych mieszkańców. Wychodząc naprzeciw potrzebom i zainteresowaniom lokalnej społeczności prowadzone są tu systematyczne zajęcia, warsztaty plastyczne, ceramiczne, papieroplastyka, malarstwo na szkle, nauka gry na instrumentach muzycznych, próby orkiestry dętej, taniec, śpiew. Dzieci spędzają czas rozwiązując rebusy, krzyżówki, są uczestnikami w kreatywnych zabawach oraz grach rozwijających wyobraźnię i zdolności manualne. Centrum kultury jest współorganizatorem imprez lokalnych: dożynek gminno – parafialnych, festynu rodzinnego”Kocham cię Polsko” połączonego ze 100-leciem istnienia i działania Młodzieżowej Orkiestry w Sułoszowej. Aktywne uczestnictwo w życiu kulturalnym przyczynia się do zdobywania nowych umiejętności, doświadczeń, wpływa na rozwój osobowości uczestników poprzez ich zaangażowanie. Kształtuje nawyk kulturalnego zachowania się w różnych sytuacjach. Organizowane są cykliczne spotkania seniorów – członków Stowarzyszenia Klubu Seniora „Pod Maczugą”.
W Bibliotece działa DKK – dyskusyjny Klub Książki dla dzieci i dla dorosłych, zapraszani są autorzy książek. Realizowane są projekcje filmowe, a w ramach nauki on-line w sali internetowej mieszkańcy korzystają z kursów językowych: angielskiego, niemieckiego, hiszpańskiego.
Formy działań powyższych placówek otwarte są dla wszystkich i na wszelkie grupy wiekowe.
Źródło: dane pozyskane z Centrum Kultury w Sułoszowej za rok 2018.
Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w okresie zimowym zorganizowała wyjazd dla 45 dzieci na ferie do miejscowości Kościelisko. Zgromadzenie Sióstr Kanoniczek Duch Św. De Saxia zorganizowały wypoczynek letni 8 – dniowy dla 65 dzieci z Gminy Sułoszowa w Białym Dunajcu, oraz dla 50 dzieci do Niepokalanowa. Świętokrzyskie Stowarzyszenie Akademickie we współpracy ze Starostwem Powiatu Krakowskiego organizowało spotkania dla dzieci i młodzieży w wieku do 15 roku życia w Grodzisku koło Skały. Spotkania zawierały elementy zabawowe, sportowe, krajoznawcze, rozmowy i pogadanki o charakterze profilaktycznym i informacyjnym. W roku 2018 w spotkaniach uczestniczyło około 50 dzieci z Gminy Sułoszowa.
Źródło: dane za 2018 r. pozyskane z instytucji kościelnych.
ANALIZA SWOT
Analiza SWOT jest jedną z najpopularniejszych metod analizy strategicznej. Bywa ona stosowana we wszystkich obszarach planowania strategicznego. W przypadku Gminnego Programu Wspierania Rodziny stanowi skuteczną metodę identyfikacji mocnych i słabych stron lokalnego systemu pomocy społecznej oraz szans i zagrożeń jakie przed nim stoją.
REALIZACJA LOKALNEGO PROGRAMU NA TERENIE GMINY SUŁOSZOWA
MOCNE STRONY |
SŁABE STRONY |
- wzrost poziomu wykształcenia i świadomości mieszkańców - rozeznanie pracowników co do potrzeb mieszkańców, - wykwalifikowana kadra pracownicza, - dobra współpraca z instytucjami działającymi na rzecz rodziny, - realizacja programów osłonowych i profilaktycznych, - zabezpieczenie w budżecie gminy środków na profilaktykę uzależnień, - zabezpieczenie środków na zatrudnienie asystenta rodziny, - funkcjonowanie w gminie Zespołu Interdyscyplinarnegodo spraw przeciwdziałania przemocy, - aktywna działalność GKRPA, -funkcjonowanie Punktu Konsultacyjnego, -funkcjonowanie Punktu Nieodpłatnej Pomocy Prawnej - funkcjonowanie przy GOPS w Sułoszowej Punktu Informacji Wsparcia i Pomocy dla Osób Dotkniętych Przemocą w Rodzinie, - łatwy dostęp do placówek oświatowych, kulturalnych i przedszkoli, -pozyskiwanie środków finansowych z funduszyzewnętrznych na realizację działań na rzecz rodzin. |
- bierność klientów pomocy społecznej, - mała aktywność i gotowość ze strony społeczności lokalnej do współpracy, - niska aktywność organizacji pozarządowych działających na rzecz rodzin w gminie, - brak w gminie grup wsparcia dla osób uzależnionych i współuzależnionych, - brak w gminie rodzin wspierających, - niewystarczające środki finansowe na szerszą skalę działań na rzecz rodzin, - brak dobrego połączenia komunikacyjnego, - brak wczesnej diagnostyki problemów rodziny, - brak mieszkań chronionych oraz placówek wsparcia dziennego, - słabe zaangażowanie dzieci i młodzieży w życie społeczności lokalnej, - mała aktywność społeczna młodzieży - brak wolontariuszy, - brak atrakcyjnych warunków do zatrudnienia ludzi młodych |
SZANSE |
ZAGROŻENIA |
- możliwość pozyskania środków finansowych zewnętrznych, - rosnąca świadomość społeczna, - tworzenie i realizacja programów / projektów aktywizujących i integrujących społeczność lokalną, - wspieranie zatrudnienia osób bezrobotnych w ramach robót publicznych, prac społecznie użytecznych, - zadowalający poziom nauczania w placówkach oświatowych, -szeroka oferta szkolnictwa ponadgimnazja- lnego, - szeroka oferta zajęć dla mieszkańców gminy w Centrum Kultury i Bibliotece |
- złożoność problemów rodzin, - nasilające się zjawisko uzależnień, - negatywny wpływ mediów na prawidłowe relacje wewnątrz rodzinne, degradacja relacji rodzinnych, - zatracanie rodzinnych wartości, - starzenie się społeczeństwa, niski przyrost naturalny ludności, - wyjazdy młodych za granicę w poszukiwaniu pracy za godną płacę, - nasilenie się negatywnych stereotypów dotyczących pomocy społecznej, - rosnąca liczba osób niepełnosprawnych wymagających opieki i wsparcia osób drugich. |
ODBIORCY PROGRAMU
Odbiorcami programu są:
1) Rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych,
2) Dzieci i młodzież, którym rodzina nie zapewnia i nie sprawuje należytej opieki,
3) Przedstawiciele instytucji oraz służb pracujących na rzecz dzieci i rodzin.
Adresatami programu są w szczególności następujące rodziny i dzieci :
1. Rodziny niezaradne życiowo
Programem mogą zostać objęte rodziny, które nie posiadają zdolności wychowawczych i popełniają błędy wychowawcze. W takiej rodzinie brak jest stabilizacji i poczucia bezpieczeństwa. Innymi słowy dysfunkcyjność rodziny wpływa na załamanie struktury relacji rodzinnej. Wtedy też rodzina jako podstawowa komórka społeczna nie potrafi spełniać podstawowych funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Najczęściej problemy w takich rodzinach wynikają z braku lub złego przygotowania do pełnienia funkcji rodzicielskich, niskiej samooceny rodziców, braku wsparcia ze strony dziadków, lub nadmiernego ich angażowania.
2. Rodziny z problemem ubóstwa obarczone bezrobociem
Rodziny naznaczone ubóstwem, często wynikającym z braku pracy, są tą częścią społeczeństwa, która jest zagrożona dezorganizacją pracy rodziny. Wiele osób korzystających z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sułoszowej, boryka się z problemem bezrobocia. Brak pracy jest czynnikiem, który ma wpływ na zaspakajanie podstawowych potrzeb rodziny i prowadzi do narastania kwestii ubóstwa. Brak pracy generuje nie tylko ubóstwo, ale również powoduje ograniczenie więzi społecznych, hamuje rozwój człowieka na różnych płaszczyznach życia.
3. Rodziny dotknięte przemocą
Liczba rodzin dotkniętych przemocą w 2018 r. wyniosła 14 w tym 8 rodzin z dziećmi.
W roku 2018jeden raz pracownik socjalny poinformował Prokuraturę o możliwości popełnienia przestępstwa w rodzinie wielodzietnej. Przemoc fizyczna i psychiczna nie znajduje swego źródła tylko w rodzinach z obniżoną sprawnością bytową i materialną. Coraz częściej problem dotyka rodzin pełnych, dobrze sytuowanych materialnie oraz ludzi wykształconych. Niestety, tylko nieliczne z rodzin dotkniętych przemocą zgłaszają swój problem. Często temat przemocy domowej pozostaje nadal w tzw. ,,czterech ścianach”.
4. Dzieci zagrożone wykluczeniem społecznym
Dzieci z rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym mają na ogół problemy w sferze emocjonalnej. Ich zaburzenia nie pozwalają na prawidłowe funkcjonowanie. W taki sposób dziecko z głębokim deficytem emocjonalnym nie wykształtuje odpowiedniej hierarchii wartości. Proces ukierunkowania dziecka jest niezwykle trudnym procesem, który pochłania wiele pracy i wysiłku. Na niedostosowanie społeczne dzieci duży wpływ ma środowisko pierwotne, którym jest rodzina oraz rozwój cywilizacji i technologii, a także środowisko rówieśnicze.
Nie mniej jednak rodzina niezależnie od tego jak funkcjonuje, czy jest środowiskiem zdrowym i wartościowym moralnie, czy też przejawia wyraźne cechy patologii - w każdym przypadku kształtuje osobowość, postawę społeczną, wyznacza koleje losu dziecka.
CELE GMINNEGO PROGRAMU WSPIERANIA RODZINY
Cel główny programu
Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych poprzez prowadzenie działań i tworzenie warunków sprzyjających prawidłowemu wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, oraz wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży
Cele szczegółowe
1. Podejmowanie działań interdyscyplinarnych w celu zapobiegania sytuacjom kryzysowym
DZIAŁANIA
- Działania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej zapewniające pomoc, a tym samym poczucie stabilności rodzinom przeżywającym trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych
- Działanie Zespołu Interdyscyplinarnego na rzecz rodzin w których występuje problem przemocy domowej
- Działania profilaktyczne i edukacyjne na rzecz dzieci podejmowane przez placówki oświatowe oraz inne instytucje i organizacje
- Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jako organ pomocowy, działający w ramach profilaktyki i wspierania rodzin borykających się z kryzysem spowodowanym uzależnieniem
- Opracowywanie i wdrażanie projektów i programów na rzecz rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych
- Konsultacje i poradnictwo specjalistyczne dla rodziców.
2. Zapewnienie rodzinom stabilizacji i poczucia bezpieczeństwa socjalnego.
DZIAŁANIA
- Udzielanie pomocy finansowej i rzeczowej z pomocy społecznej oraz świadczeń rodzinnych, wychowawczych, świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego;
- Poradnictwo i praca socjalna świadczona przez pracowników GOPS w Sułoszowej;
- Świadczenie pomocy w postaci posiłków w ramach programu ,, Posiłek w szkole i domu” na lata 2019-2023. Pośredniczenie w przekazywaniu żywności rodzinom najuboższym w ramach „Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014-2020, Podprogram 2018”;
- Udzielanie dzieciom i młodzieży z rodzin dotkniętych ubóstwem stypendiów i zasiłków szkolnych
- Zapewnienie dzieciom i młodzieży wypoczynku w okresie wolnym od zajęć szkolnych
- Zapewnienie rodzinom wsparcia i pomocy asystenta
- Zapewnienie środków w zakresie ponoszenia kosztów utrzymania dziecka w rodzinie
zastępczej
- Realizowanie w szkołach badań przesiewowych, komputerowych (wzrok, słuch, mowa)
3. Monitorowanie sytuacji rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych.
DZIAŁANIA
- Regularne monitorowanie sytuacji rodzin przez pracowników socjalnych.
- Współpraca ze szkołami w zakresie pomocy wychowawczej i opiekuńczej, objęcie przez placówki oświatowe dzieci pomocą pedagogiczną.
- Wsparcie rodzin zastępczych, pełnoletnich osób opuszczających pieczę zastępczą w postaci monitorowania i podejmowania stosownych działań co do tych rodzin i osób.
- Współpraca z innymi instytucjami świadczącymi pomoc na rzecz rodzin np. PCPR, policją, sądem, kuratorami, placówkami szkolnymi, służbą zdrowia.
4. Zapobieganie niedostosowaniu społecznemu dzieci i młodzieży i minimalizowanie ich występowania.
DZIAŁANIA
- Zapewnienie i współorganizacja dzieciom i młodzieży wypoczynku w czasie wolnym od zajęć szkolnych: ferie, wakacje, organizacja wycieczek
- Rozwijanie u dzieci cech empatii, współczucia wobec innych ludzi poprzez wyjazdy do np.
hospicjów, organizowanie zawodów o puchar filantropa poprzez klasowe zbieranie plastikowych nakrętek na rzecz pomocy niepełnosprawnym dzieciom.
- Organizacja i wyjazdy uczniów na targi szkolne pogłębiające wiedzę w zakresie edukacji zawodowej
- Organizowanie przez placówki oświatowe szkoleń, wykładów, prelekcji, spektakli dla rodziców, dzieci i młodzieży z zakresu profilaktyki w zapobieganiu uzależnieniom, cyberprzemocy, agresji i radzenia sobie ze stresem w sytuacjach zmian życiowych
- Organizowanie przez placówki szkolne rodzinnych festynów, mających na celu integrację rodzin, , organizowanie zajęć, akcji angażujących rodziców w bieżące życie szkoły.
- Prowadzenie zajęć przez placówki kulturalne: Centrum Kultury, Biblioteki
- Udzielanie wsparcia pedagogicznego, psychologicznego i doradczego uczniom, kierowanie dzieci do lekarzy specjalistów i poradni specjalistycznych, organizowanie dodatkowych zajęć dydaktyczno-wychowawczych dla uczniów z trudnościami w nauce
- Współpraca wszystkich podmiotów pracujących na rzecz dzieci.
ZASOBY
Instytucje i organizacje realizujące zadania mieszczące się w zakresie wspierania rodziny oraz inne pełniące funkcje wspierające:
1) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sułoszowej z Punktem Informacji Wsparcia i Pomocy dla Osób Dotkniętych Przemocą w Rodzinie;
2) Urząd Gminy Sułoszowej;
3) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Problemów
Narkomanii w Sułoszowej;
4) Komisariat Policji w Skale;
5) Centrum Kultury, Biblioteka w Sułoszowej z Filią w Wielmoży;
6) Gminny Zespół Interdyscyplinarny w Sułoszowej;
7) Centrum Usług Wspólnych w Sułoszowej;
8) Punkt Konsultacyjny;
9) Punkt nieodpłatnej Pomocy Prawnej;
10) Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Sułoszowej;
11) Publiczne Przedszkole w Sułoszowej;
10) Szkoła Podstawowa Nr 2 w Sułoszowej;
11) Zespół Szkolno - Przedszkolny w Wielmoży;
12) Zespół Szkół Nr 1 w Sułoszowej;
13) Zespół Placówek Oświatowych w Woli Kalinowskiej;
14) Kościół Parafialny w Sułoszowej;
15) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Krakowie
15) Instytucje i organizacje z poza terenu Gminy Sułoszowa ;
REALIZATORZY PROGRAMU
- Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,
- Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
- Zespół Interdyscyplinarny w Sułoszowej,
- Placówki Szkolne i Przedszkolne w Gminie Sułoszowa,
- Centrum Kultury i Biblioteka w Sułoszowej,
- Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Sułoszowej,
- Kościół, organizacje i instytucje działające na terenie i poza terenem gminy Sułoszowa,
-Powiatowe Centrum Pomocy Społecznej w Krakowie
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
- budżet gminy,
- budżet państwa,
- środki pozyskane z funduszy zewnętrznych w tym: rządowych, pozarządowych, programów
celowych i funduszy unijnych.
ZAKŁADANE EFEKTY REALIZACJI PROGRAMU
Realizacja Gminnego Programu Wspierania Rodziny ma na celu uświadomienie rodzinom przeżywającym trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej, że nie są sami z problemem, a ich sytuacja nie musi być trwała. Spodziewanym efektem realizacji Programu ma być:
-polepszenie sytuacji dziecka i rodziny,
-wzmocnienie lub przywrócenie poczucia bezpieczeństwa socjalnego,
-ograniczenie zjawiska niedostosowania społecznego,
-zminimalizowanie negatywnych zachowań oraz stworzenie skutecznego systemu wsparcia
dla rodziny i dziecka.
MONITORING I EWALUACJA PROGRAMU
Koordynatorem Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2019-2021 jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sułoszowej.
W ramach jego realizacji będą gromadzone informacje, które pozwolą na ocenę postępów, wskażą dalszą drogę potrzeby i zrekonstruują działanie, które mają dać informację zwrotną, pozwalającą na określenie i wprowadzenie dodatkowych zmian w programie.
Wskazana jest stała współpraca pomiędzy instytucjami, organizacjami, fundacjami i stowarzyszeniami w celu zapewnienia najlepszego efektu podjętych inicjatyw.
Program będzie podlegał ewaluacji i monitoringowi w zależności od występujących potrzeb rozpoznawanych i ustalanych przez podmioty zajmujące się problemami rodziny.
Ewaluacja będzie miała charakter usprawniający i wskazujący kierunki ewentualnych zmian w zapisach programowych. Pozwoli na sprawdzenie efektywności i skuteczności przyjętych założeń oraz sposobu wydatkowania środków przeznaczonych na ich realizację.
Monitoring pozwoli na analizę i ocenę zebranych informacji i planowanie dalszych działań oraz doskonalenie dotychczas ustalonych. Monitorowanie i ewaluacja odbywać się będą poprzez przedkładanie przez Wójta Gminy Sułoszowa w terminie do 31 marca każdego roku Radzie Gminy Sułoszowa sprawozdań z realizacji Programu, sporządzanych na podstawie informacji uzyskanych od podmiotów uczestniczących w realizacji zadań.
Sporządzanie sprawozdań rzeczowo – finansowych z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywanie ich wojewodzie w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 187 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Wskaźniki osiągnięcia poszczególnych celów szczegółowych:
- dane liczbowe pozyskane w ramach realizacji poszczególnych działań.
PODSUMOWANIE
Gminny Program Wspierania Rodziny jest zgodny z kierunkiem i działaniami określonymi w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Sułoszowa na lata 2014-2020.
Program zakłada tworzenie korzystnych warunków dla prawidłowego funkcjonowania rodzin na terenie Gminy Sułoszowa oraz poprawy jakości ich życia. Wsparcie rodziny będzie miało charakter profilaktyczny, a rodzinie będą stwarzane możliwości samodzielnego zmierzenia się ze swoimi problemami, co zwiększy jej szanse na prawidłowe funkcjonowanie w środowisku. Program ma także stworzyć poczucie odpowiedzialności oraz sprawić, by rodziny same przy wykorzystaniu swojego własnego potencjału rozwiązywały problemy, a tym samym wychodziły z kryzysu, w jakim się znalazły. Ważnym elementem powodzenia w zakresie realizacji programu jest ścisła współpraca instytucji i podejmowanie skoordynowanych działań na rzecz rodzin z terenu Gminy Sułoszowa.